మాణిక్యవీణా ముఫలాలయంతీమదాలసాం మంజుల వాగ్విలాసాంమాహేంద్ర నీలద్యుతి కోమలాంగీంమాతంగ కన్యాం మనసా స్మరామి.చతుర్భుజే చంద్రకళావతంసేకుచోన్నతే కుంకుమరాగశోణేపుండ్రేక్షు పాశాంకుశ పుష్పబాణహస్తేనమస్తే జగదేకమాతఃమాతా మరకతశ్యామా మాతంగీ మధుశాలినీకుర్యాత్కటాక్షం కళ్యాణీ కదంబవనవాసినీజయమాతంగ తనయే జయనీలోత్పలద్యుతేజయ సంగీత రసికే జయ లీలాశుకప్రియే దండకమ్జయజననీసుధాసముద్రాంత హృద్యన్మణిద్వీప సంరూఢ బిల్వాటవీమధ్య కల్పద్రుమాకల్ప కాదంబ కాంతారవాసప్రియేకృత్తివాసప్రియే సర్వలోకప్రియేసాదరారబ్ధ సంగీత సంభావనా సంభ్రమాలోల నీపస్రగాబద్ధ చూళీ సనాథత్రికే సానుమత్పుత్రికేశేఖరీభూత శీతాంశు రేఖా మయూఖావళీ నద్ధ సుస్నిగ్ధ నీలాలక శ్రేణీ శృంగారితే లోకసంభావితేకామలీలా ధనుస్సన్నిభ భ్రూ లతా పుష్ప సందోహ సందేహ కృచ్చారు గోరోచనా పంకకేళీ లలామాభిరామేసురామే రమేప్రోల్లసద్వాళికా మౌక్తికశ్రేణికా చంద్రికామండలోద్భాసి లావణ్య గండస్థల న్యస్త కస్తూరికా పత్ర రేఖా సముద్భూతసౌరభ్య సంభ్రాంత భృంగాంగనాగీత సాంద్రీభవ న్మంత్ర తంత్రీస్వరే భాస్వరేవల్లకీ వాదన ప్రక్రియా లోల తాళీ దళా బద్ధ తాటంక భూషా విశేషాన్వితే సిద్ధసమ్మానితేదివ్యహాలా మదోద్వేల హేలాల సచ్చక్షురాందోళన శ్రీ సమాక్షిప్త కర్ణైక నీలోత్పలేపూరితాశేష లోకాభివాంఛాఫలే శ్రీఫలేస్వేదబిందూ ల్లసత్ఫాల లావణ్య నిష్యంద సందోహ సందేహకృ న్మాసికా మౌక్తికే సర్వ మంత్రాత్మికేకాళికేకుంద మంద స్మితోదార వ క్త్రస్ఫుర త్పూగ కర్పూర తాంబూల ఖండోత్కరేజ్ఞాన ముద్రాకరే శ్రీకరేకుందపుష్పద్యుతి స్నిగ్ధ దంతావళీ నిర్మలా లోల కల్లోల సమ్మేళన స్మేర శోణాధరేచారువీణాధరే పక్వ బింబాధరేసులలిత నవయౌవనారంభ చంద్రోదయో ద్వేల లావణ్య దుగ్ధార్ణవావిర్భవత్కంబు బిబ్బోక హృత్కంధరేసత్కళా మందిరే మంథరేబంధురచ్ఛన్న వీరాధి భూషా సముద్ద్యోత మానానవద్యాజ్ఞ శోభే శుభేరత్న కేయూర రశ్మిచ్ఛటా పల్లవ ప్రోల్లస ద్దోర్లతా రాజితే యోగిభిః పూజితేవిశ్వదిజ్ఞ్మణ్డల వ్యాప్త మాణిక్య తేజ స్స్ఫురత్కంకణాలంకృతే విభ్రమాలంకృతేసాధుభి స్సత్కృతేవాస రారంభ వేళా సముజ్జృంభమాణారవింద ప్రతిచ్ఛన్న పాణిద్వయే సంతతోద్యద్ద్వయేదివ్యరత్నోర్మికా దీధితి స్తోమ సంధ్యాయ మానాంగుళీ పల్లవోద్య న్నకేందుప్రభా మండలే ప్రోల్లస త్కుండలేతారకా రాజి నీకాశ హారావళి స్మేర చారు స్తనాభోగ భారానమన్మధ్యవల్లీ వళిచ్ఛేద వీచీ సముద్యత్సముల్లాస సందర్శితాకార సౌందర్యరత్నాకరే శ్రీకరేహేమ కుంభోప మోత్తుంగ వక్షోజ భారావనమ్రే త్రిలోకావనమ్రేలసద్వృత్తగంభీర నాభీ సరస్తీర శైవాల శంకాకర శ్యామ రోమావళీ భూషణే మంజు సంభాషణేచారు శింజర్కటీసూత్ర నిర్భత్ర్సితానంగ రేఖా ధనుశ్శింజనీ డంబరే దివ్యరత్నాంబరేపద్మరాగోల్లసన్మేఖలా భాస్వర శ్రోణి శోభా జితస్వర్ణ భూబృత్తలే చంద్రికాశీతలేవికసిత నవకింశుకా తామ్ర దివ్యాంశుకచ్ఛన్న చారూరు శోభా పరాభూత సింధూర శోణాయ మానేంద్ర మాతంగ హస్తార్గళే శ్యామలేకోమల స్నిగ్ధ నోత్ప లోత్పాదితానంగ తూణీర శంకాకరోద్దమ జంఘాలతే చారు లీలాగతేనమ్ర దిక్పాల సీమంతినీ కుంతల స్నిగ్ధ నీల ప్రభాపుంజ సంజాత దూర్వాంకురాశంక సారంగ సంయోగ రింఖ న్నఖేందూజ్జ్వలే ప్రోజ్జ్వలేప్రహ్వ దేవేశ దైత్యేశ యక్షేశ భూతేశ వాగీశ కోణేశ వాయ్వగ్ని మాణిక్య సంఘృష్ట కోటీర బలా తపోద్దామ లక్షారసారుణ్య లక్ష్మీగృహీ తాంఘ్రి పద్మద్వయే అద్వయేసురుచిర నవరత్న పీఠస్థితే సుస్థితేశంఖ పద్మద్వయోపాశ్రితే తత్ర విఘ్నేశ దుర్గావటుక్షేత్ర పాలైర్యుతే మత్తమాతంగకన్యా సమూహాన్వితే భైరవై రష్టభిర్వేష్టితేదేవి వామాదిభి స్సంశ్రితే ధాత్రి లక్ష్మ్యాది శక్త్యష్టకా సేవితే భైరవీ సంవృతే పంచబాణేన రత్యా చ సంభావితేప్రీతిశక్త్యా వసంతేన చానందితే భక్తిభాజాం పరం శ్రేయసే కల్పసే ఛందసా మోజస బ్రాజసే యోగినా మానసే ధ్యాయసేగీత విద్యాది యోగాతి తృష్ణేన కృష్ణేన సంపూజ్యసే భక్తిమచ్చేతసా వేధసా స్తూయసే విశ్వ బృద్యేన వాద్యేన విద్యాధరై ర్గీయసే యక్ష గంధర్వ సిద్ధాంగనా మండలై ర్మండితేసర్వ సౌభాగ్యవాంఛఅవతీభి ర్వధూభీ స్సురాణాం సమారాధ్యసే సర్వ సౌభాగ్యవాంఛావతీభి ర్వధూభి స్సురాణాం సమారాధ్యసేసర్వ విద్యా విశేషాన్వితం చాటుగాథా సముచ్చారణం కంఠమాలోల్ల సద్వర్ణ రేఖాన్వితం కోమలం శ్యామలోదార పక్షద్వయం తుండ శోభాతిదూరీభవ త్కింశుగభంశుకం లాలయంతీ పరిక్రీడసేపాణిపద్మద్వయే నాక్షమాలా గుణం స్ఫాటికం జ్ఞానసరత్మకం పుస్తకం చాప పాశాంకుశాన్ బిభ్రతీ యేన సంచిత్యసేచేతసా తస్య వక్తాంతరా ద్గద్య పద్యాత్మికా భారతీ నిస్సరేద్యేన వాయావకాభఅ కృతి ర్భావ్యసేతస్యవశ్యా భవంతి స్తీయః పుర్షాః యేన వా శాత కుంభ ద్యుతిర్భావ్యసే సోపి లక్ష్మీసహస్త్రైః పరిక్రీడితేకి న్నసిద్ధ్యేయత స్తస్య లీలాసరో వారిధి స్తస్య కేళీవనం నందనం తస్య భాద్రాసనం భూతలం తస్య గీర్దేవతా కంకరీ తస్య చాజ్ఞాకరీ శ్రీ స్స్వయంసర్వతీర్థాత్మికే సర్వమంత్రాత్మికే సర్వతంత్రాత్మికే సర్వముద్రాత్మికే సర్వశక్త్యాత్మికే సర్వవర్ణాత్మికే సర్వరూపే జగన్మాతృకేపాహి మాం పాహి మాం పాహి.Last edited 9 years ago by Aja1210వికీసోర్స్అదనంగా సూచించని పక్షంలో పాఠ్యం CC BY-SA 3.0 క్రింద లభ్యంగోప్యతడెస్కుటాప్

కనకధారా స్తోత్రంవందేవందారు మందార మిందిరానంద కందళమ్,ఆమందానంద సందోహ బంధురం సింధురాననమ్,అంగం హరే పులకభూషణ మాశ్రయంతీబృంగాంగనేవ ముకుళాభరణం తమాలమ్,అంగీకృతాఖిల విభూతి రపాంగలీలామాంగల్యదాస్తు మమ మంగళ దేవతాయాః 1 ముగ్ధా ముహర్వదతీ వదనే మురారేఃప్రేమత్రపా ప్రణహితాని గతాగతాని,మాలా దృశోర్మధుకరీవ మహోత్పలే యాసా మే శ్రియం దిశతు సాగర సంభవాయాః 2 విశ్వామరేంద్రపదవిభ్రమదానదక్షమ్ఆనందవేతు రధుకం మురవిద్విషో‌౬పిఈషన్నిషీదతు మయి క్షణమీక్షణార్థమ్ఇందీవరోదర సహోదర మిందిరాయాః 3 ఆమీలితాక్షమధిగమ్య ముదా ముకుందమ్ఆనందకందమనిమేష మనంగతంత్రమ్,ఆకేకరస్థితకనీనిక పద్మనేత్రంభూత్యై భవేన్మమ భుజంగశయాంగనాయాః 4 కాలాంబుదాళి లలతోరసికైటభారేఃధారాధరే స్ఫురతి యా తటిదంగనేవ,మాతుసమస్థజగతాం మహనీయమూర్తిఃభద్రాణి మే దిశతు భార్గవనందనాయాః 5 భాహ్వంతరే మురజితః శ్రితకౌస్తుభే యాహరావళీవ హరినీలమయీ విభాతి,కమప్రదా భగవతోపి కటాక్షమాలాకల్యాణమావహతు మే కమలాలయాయాః 6 ప్రాప్తం పదం ప్రథమతః ఖలు యత్ప్రభావాత్మాంగళ్యభాజి మధుమాధిని మన్యథేన,మయ్యాపతేత్ తదిహ మన్థర మీక్షణార్థంమన్దాలసం చ మకరాలయకన్యకాయాః 7 దద్యాద్దయానుపవనో ద్రవిణాంబుధారామస్మిన్ న కించిన విహంగశిశౌ విషణ్ణేదుష్కర్మఘర్మమపనీయ చిరాయ దూరంనారాయణప్రణయినీ నయనాంబువాహః 8 ఇష్టా విశిష్టమతయో౬పి యయా దయార్ద్రదృష్ట్యా త్రివిష్టపపదం సులభం లభన్తే,దృష్టిః ప్రహృష్ట కమలోదరదీప్తిరిష్టాంపుష్టిం కృషీష్ట మమ పుష్కరవిష్టరాయాః 9 గీర్దేవతేతి గరుడధ్వజ సుందరీతిశాకంభరీతి శశిశేఖర వల్లభేతి,సృష్టిస్థితి ప్రళయ కేళిషు సంస్థితాయైతస్యై నమస్త్రిభువనైక గురోస్తరుణ్యై 10 శ్రుత్యై నమో౬స్తు శుభకర్మఫలప్రసుత్యైరత్యై నమో౬స్తు రమణీయ గుణార్ణవాయై,శక్త్యై నమో౬స్తు శతపత్రనికేతనాయైపుష్ట్యై నమో౬స్తు పురుషోత్తమవల్లభాయై 11 నమో౬స్తు నాళికానిభాననాయైనమో౬స్తు దుగ్దోదధి జన్మభూమ్యై,నమో౬స్తు సోమామృత సోదరాయైనమో౬స్తు నారాయణ వల్లభాయై 12 నమో౬స్తు హేమాంబుజ పీఠికాయైనమో౬స్తు భూమండల నాయికాయైనమో౬స్తు దేవాది దయాపరాయైనమో౬స్తు శార్ఙ్గాయుధ వల్లభాయై(sAr~ggAyudha vallabhAyai)13 నమో౬స్తు దేవ్యై భృగునందనాయైనమో౬స్తు విష్ణోరురసి స్థితాయైనమో౬స్తు లక్ష్మ్యై కమలాలయాయైనమో౬స్తు దామోదర వల్లభాయై 14 నమో౬స్తు కాంత్యై కమలేక్షణాయైనమో౬స్తు భూత్యై భువనప్రసూత్యైనమో౬స్తు దేవాదిభి రర్చితాయైనమో౬స్తు నందాత్మజ వల్లభాయై 15 సంపత్కరాణి సకలేంద్రియ నందనానిసామ్రాజ్యదానవిభవాని సరోరుహాక్షి!త్వద్వీక్షితాని దిరితాహరణోద్యతానిమామేవ మాతరనిశం కలయంతు మాన్యే! 16 శ్రీకటాక్ష సముపాసనావిధిఃసేవకస్య సకలార్థ సంపదఃసంతనోతి వచనాంగమానసైఃత్వాం మురారిహృదయేశ్వరీం భజే 17 సరసిజనిలయే! సరోజహస్తే!దవళతమాంశుకగంధమాల్యశోభే!భగవతీ! హరివల్లభే! మనోజ్ఞే!త్రిభువనభూతికరి! ప్రసీద మహ్యమ్ 18 దిగ్ఘస్తిభిః కనకకుంభ ముఖావసృష్ట్స్వర్వాహినీ విమలచారుజలాప్లుతాంగీమ్ప్రాతర్నమామి జగతాం జననీమశేషలోకాధినాధగృహిణీం అమృతాబ్ధిపుత్రీమ్ 19 కమలే! కమలాక్షవల్లభే! త్వంకరుణాపూర తరంగితైరపాంగైఃఅవలోకయ మామకించనానాంప్రథమం పాత్రమకృత్రిమం దయాయాః 20 బిల్వాటవీమధ్యలసత్ సరోజే!సహస్రపత్రే సుఖసన్నివిష్టామ్అష్టాపదాంభోరుహ పాణిపద్మాంసువర్ణవర్ణాం ప్రణమామి లక్ష్మీమ్ 21 కమలాసనపాణినా లలాటేలిఖితామక్షర పంక్తిమస్య జంతోఃపరిమార్జయ మాతరంఘ్రిణా తేధనికద్వార నివాస దుఃఖదోగ్ధ్రీమ్ 22 అంభోరుహం జన్మగ్రూహం భవత్యాఃవక్షస్స్థలం భర్తృగృహం మురారేఃకారుణ్యతః కల్పయ పద్మవాసేలీలాగృహం మే హృదయారవిందం 23 స్తువంతి యే స్తుతిభిరమూభిరన్వహంత్రయీమయీం త్రిభువనమాతరం రమామ్గుణాధికా గురుతర భాగ్యభాజినోభవన్తి తే భువి బుధభావితాశయాః 24 సువర్ణధారాస్తోత్రం యచ్చంకరాచార్యనిర్మితమ్,త్రిసంధ్యం యః పఠేన్నిత్యం స కుబేరసమో భవేత్ఇతి శ్రీమచ్ఛంకర భగవత్కృతం కనకధారాస్తోత్రమ్

యమ నియమాలు “యమం” అంటే, “నియంత్రణ” .. “కంట్రోలు” మౌలిక ఆధ్యాత్మిక – జీవన సూత్రాల మీద ఆధిపత్యం కలిగి వుండడంపతంజలి మహర్షి అయిదు యమాలను ప్రవచించారుఅవి :1. సత్యం : ఎప్పుడూ ఆత్మ సత్యాన్నే పలకడం2. అహింస : హింసాత్మక చర్యలను పూర్తిగా విసర్జించడం3. బ్రహ్మచర్యం : ఎప్పుడూ మధ్యేమార్గాన్నే అవలంబించడం4. ఆస్తేయం : ఇతరుల ఆస్తి పట్ల అసూయ ఉండకపోవడం5. అపరిగ్రహం : అవసరం కానిది ఇతరులు ఇచ్చినా తీసుకోకపోవడం“నియమం”అంటే తప్పనిసరి దైనందిక కార్యకలాపాలుమన ఆధ్యాత్మిక దైనందిన జీవితంలో కొన్ని కార్యకలాపాలు తప్పనిసరిపతంజలి మహర్షి అయిదు నియమాలను ప్రవచించాడు .. అవి:1. శౌచం : శరీరాన్నీ పరిసరాలనూ శుచిగా, శుభ్రంగా వుంచుకోవడం2. సంతోషం : మనస్సును ఎప్పుడూ ఉల్లాసంగా వుంచుకోవడం3. స్వాధ్యాయం : చక్కటి ఆధ్యాత్మిక గ్రంథాలను సదా చదువుతూ వుండడం4. తపస్సు : నిద్రాహారాదులను క్రమక్రమంగా తగ్గిస్తూ వుండడం5. ఈశ్వరప్రణిధానం: “అంతా ఈశ్వరమయమే” అన్న భావనలో సదా వుండడంయమ నియమాలు భౌతికజీవనంలో హస్తగతం కావాలి అంటేనిత్య, అనునిత్య యోగం, ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం వినా వేరే శరణ్యం లేదు* కనుక ” పతంజలి మహర్షీ , శతకోటి నమస్కారాలు, కరిష్యే వచనం తవ. “

దుండగీడు కొడుకు కొండీడు చెలికాఁడుబండరాజునకును బడుగుమంత్రికొండముచ్చునకును గోఁతియు సరియౌనువిశ్వదాభిరామ వినర వేమ.

.... అని చెప్పిన మహనీయుడే, ఎవరు ఉత్తములు, ఎవరు కాదు అనికూడా భర్తృహరి శతకంలో చెప్పాడు. తమ కార్యంబు పరిత్యజించియు బరార్ధ ప్రాపకుల్ సజ్జనుల్,దమ కార్యంబు ఘటించుచున్ బరహితార్ధ వ్యాపృతుల్ మధ్యముల్,దమకై యన్యహితార్ధ ఘాతుకజనుల్ దైత్యుల్, వృధాన్యార్ధభంగము గావించెడువారలెవ్వరో యెరుంగన్ శక్యమే యేరికిన్!!భావం: తమ పన్లను వదలుకుని ఇతరులకు మేలు చేసే వారు సజ్జనులట. తమ కార్యాలను నేరవేర్చుకుంటూ ఇతరుల కార్యాలు కూడా చక్కబెట్టే వారిని మధ్యములుగా పేర్కొన్నారు. తమ కార్యాలకోసం ఇతరుల కార్యాలను చెడగొట్టే వారిని అధములు అన్నారు. తమకు ఎటువంటి మేలు కలగక పోయినా ఇతరులకార్యాలను పనిగట్టుకు చెడగొట్టే వారిని ఏమనిపిలవాలో ఆయనకు కూడా తెలియలేదట

అప్పుసొప్పులు జేసి- యాలుపిల్లల సాకి, అష్టకష్టంబుల-నరుగునొకడు.!స్థిరమగు పనిలేక- తిండికి గతిలేక, యాటుపోటుల మధ్య-నలయునొకడు.!గడియతీరిక లేక- గవ్వరాబడి లేక, బండ చాకిరి చేసి-యెండునొకడు.!ఆటపాటల తోడ-నడ్డునదుపులేక తిన్నదరిగి పోక- తిరుగునొకడు.!తే.గీ.దానధర్మాల తరియించు- ధన్యుడొకడు.!న్యాయమార్గమున్ ధైర్యమై-నడచునొకడు.!నీతి నియమాలు దప్పక- నిలుచునొకడు.!నాది నీదేది లేదను-జ్ఞానియొకడు.!పెక్కువిధములిట్లు జనము-పెనుగులాడి, కదలుచుందురు జగతిన-కడలియటుల.!

రాజు మరణించే నొక తార రాలిపోయే సుకవియు మరణించే నొక తార గగన మెక్కెరాజు జీవించే రాతి విగ్రహములందుసుకవి జీవించే ప్రజల నాలుకల యందు''

ధారుణి రాజ్య సంపద మదంబున కోమలి కృష్ణజూచి రం భోరుని జోరు దేశమున నుండగ బిల్చిన యిద్దురాత్ము దు ర్వార మదీయ బాహు పరివర్తిత చండ గదాభిఘాత! భ గ్నోరుతరోరు జేయుదు సుయోధను ఉగ్ర రణాంతరంబునన్! కురువృద్ధుల్ గురువృద్ధ బాంధవులనేకుల్ చూచుచుండన్ మదో ద్ధురుడై ద్రౌపదినిట్లు చేసిన ఖలున్ దుశ్శాసనున్ లోకభీ కర లీలన్ వధియించి తద్విపుల వక్షశ్శైల రక్తౌఘ ని ర్ఝర ముర్వీపతి చూచుచుండ అని నాస్వాదింతు నుగ్రాకృతిన్!

అష్ట దిక్కుంభి కుంభాగ్రాలపై మన శుంభధ్వజము గ్రాల చూడవలదె! గగన పాతాళ లోకాలలోని సమస్త భూత కోటులు నాకె మ్రొక్కవలదె! ఏ దేశమైన నా ఆదేశముద్ర పడి సంభ్రమాశ్చార్యాల జరుగవలదె హై హై ఘటోత్కచ... జైహే ఘటోత్కచ అని దేవగురుడె కొండాడవలదె ఏనె ఈయుర్వినెల్ల శాసించవలదె ఏనె ఐశ్వర్యమెల్ల సాధించవలదె ఏనె మన బంధు హితులకు ఘనతలన్ని కట్టపెట్టిన ఘనకీర్తి కొట్టవలదె!

lనాన్న ఎందుకో వెనకపడ్డాడు"*అమ్మ తొమ్మిది నెలలు మోస్తే...నాన్న జీవితాంతం మోస్తాడు...రెండూ సమానమే అయినానాన్నెందుకో వెనకబడ్డాడు.ఇంట్లో జీతం తీసుకోకుండా అమ్మ...సంపాదన అంతా ఇంటికే పెడుతూ నాన్న...ఇద్దరి శ్రమా సమానమే అయినాఅమ్మకంటే నాన్నెందుకో వెనకబడ్డాడు.ఏది కావాలంటే అది వండి పెడుతూ అమ్మ...ఏది కావాలంటే అది కొనిపెడుతూ నాన్న...ఇద్దరి ప్రేమా సమానమే అయినాఅమ్మకొచ్చిన పేరు ముందు నాన్నెందుకో బాగా వెనకబడ్డాడు.ఫోనులోనూ అమ్మ అనే పేరేదెబ్బ తగిలినప్పుడూ అమ్మా అనే పిలుపే...అవసరం వచ్చినప్పుడు తప్పమిగతా అప్పుడు గుర్తు రానందుకు నాన్న ఎప్పుడైనా బాధ పడ్డాడా?అంటే..ఏమో!ఇద్దరూ సమానమే అయినాపిల్లల ప్రేమ పొందడం లో తరతరాలుగా నాన్న ఎందుకో చాలా వెనకబడ్డాడు.అమ్మకు, మాకు బీరువా నిండారంగురంగుల బట్టలు...నాన్న బట్టలకు దండెం కూడా నిండదు...తనని తాను పట్టించుకోవడం రాని నాన్న ఎందుకో మాక్కూడా పట్టనంత వెనకబడ్డాడు.అమ్మకు ఎన్నో కొన్ని బంగారు నగలు...నాన్నకి బంగారు అంచున్న పట్టు పంచె ఒక్కటే...కుటుంబం కోసం ఎంత చేసినాతగిన గుర్తింపు తెచ్చుకోవడం లో నాన్నేందుకో బాగా వెనకబడ్డాడు.పిల్లల ఫీజులు ఖర్చులున్నాయ్ అన్నప్పుడు ఈసారి పండక్కి చీర కొనొద్దని అమ్మ...ఇష్టమైన కూర అని పిల్లలు మొత్తం తినేస్తే ఆ పూటకి పచ్చడి మెతుకులుతో ఇష్టంగా తినే నాన్న...ఇద్దరి ప్రేమ ఒక్కటే అయినాఅమ్మకంటే నాన్న ఎందుకో చాలా వెనకబడ్డాడు.వయసు మళ్ళాకా అమ్మైతే ఇంట్లో పనికి పని కొస్తుంది...అదే నాన్నైతే ఎందుకూ పనికిరాడని తీర్మానం చేసేసుకున్నప్పుడు కూడా వెనకబడింది నాన్నే!నాన్న ఇలా వెనకబడి పోవడానికి కారణం*నాన్నంటే కుటుంబానికి వెన్నుముక* కావడమే!అంత ప్రేమను పంచే నాన్నను ప్రేమగా చూసుకొందాం

ఆ చల్లని సముద్ర గర్భం దాచిన బడబానలమెంతోఆ నల్లని ఆకాశంలో కానరాని భాస్కరులెందరో..భూగోళం పుట్టుక కోసం రాలిన సురగోళాలెన్నోఈ మానవ రూపం కోసం జరిగిన పరిణామాలెన్నోఒక రాజుని గెలిపించుటలో ఒరిగిన నర కంఠాలెన్నోకులమతాల సుడిగుండాలకుబలియైన పవిత్రులెందరో... ॥ఆ చల్లని॥మానవ కల్యాణం కోసం పణమొడ్డిన రక్తం ఎంతోరణరక్కసి కరాళనృత్యం రాల్చిన పసి ప్రాణాలెన్నోకడుపుకోతతో అల్లాడినకన్నులలో విషాదమెంతోఉన్మాదుల అకృత్యాలకుదగ్ధమైన బ్రతుకులు ఎన్నో...॥ఆ చల్లని॥అన్నార్తులు అనాథులుండనిఆ నవయుగమదెంత దూరంకరువంటూ కాటకమంటూకనిపించని కాలాలెపుడోపసిపాపల నిదుర కనులలోమురిసిన భవితవ్యం ఎంతోగాయపడిన కవి గుండెలలోరాయబడని కావ్యాలెన్నో... ॥ఆ చల్లని॥- దాశరథి కృష్ణమాచార్య(1947కు ముందే రాసిన ఈ పాట 1949లో అగ్నిధారలో ముద్రితమైంది)(నేడు దాశరథి జయంతి)

కూనలమ్మ పదాలు సర్వజనులకు శాంతిస్వస్తి, సంపద, శ్రాంతినే కోరు విక్రాంతిఓ కూనలమ్మఈ పదమ్ముల క్లుప్తిఇచ్చింది సంతృప్తిచేయనిమ్ము సమాప్తిఓ కూనలమ్మసామ్యవాద పథమ్ముసౌమ్యమైన విధమ్ముసకల సౌఖ్యప్రదమ్ముఓ కూనలమ్మఅరుణబింబము రీతిఅమర నెహ్రూ నీతిఆరిపోవని జ్యోతిఓ కూనలమ్మసర్వజనులకు శాంతిస్వస్తి, సంపద, శ్రాంతినే కోరు విక్రాంతిఓ కూనలమ్మఈ పదమ్ముల క్లుప్తిఇచ్చింది సంతృప్తిచేయనిమ్ము సమాప్తిఓ కూనలమ్మతెలివితేటల తాడుతెంపుకొను మొనగాడుఅతివాద కామ్రేడుఓ కూనలమ్మఇజము నెరిగిన వాడునిజము చెప్పని నాడుప్రజకు జరుగును కీడుఓ కూనలమ్మస్టాలినిస్టు చరిత్రసగము గాడిదగత్రచదువుకో ఇతరత్రఓ కూనలమ్మమధ్యతరగతి గేస్తుమంచి బందోబస్తుజనులకిక శుభమస్తుఓ కూనలమ్మదహనకాండల కొరివితగలబెట్టును తెలివికాదు కాదిక అలవిఓ కూనలమ్మకూరుచుండిన కొమ్మకొట్టుకొను వాజమ్మహితము వినడు కదమ్మఓ కూనలమ్మకష్టజీవుల కొంపకాల్చి బూడిద నింపతెగునులే తన దుంపఓ కూనలమ్మజనుల ప్రేముడి సొమ్ముక్షణము లోపల దుమ్ముతులువ చేయును సుమ్ముఓ కూనలమ్మమధువు మైకము నిచ్చువధువు లాహిరి తెచ్చుపదవి కైపే హెచ్చుఓ కూనలమ్మహరుడు అధికుడు కాడునరుడు అల్పుడు కాడుతమకు తామే ఈడుఓ కూనలమ్మసుదతిపాలిట భర్తమొదట వలపుల హర్తపిదప కర్మకు కర్తఓ కూనలమ్మచివరి ప్రాసల నాభిచిత్రమైన పఠాభికావ్యసుధట షరాభిఓ కూనలమ్మతీర్చినట్టి బకాయితెచ్చిపెట్టును హాయిఅప్పు మెడలో రాయిఓ కూనలమ్మనిజము నిలువని నీడనీతి యన్నది చూడగాజు పెంకుల గోడఓ కూనలమ్మచెప్పి దేవుని పేరుచెడుపు చేసెడివారుఏల సుఖపడతారుఓ కూనలమ్మఈశుడంతటివాడుఇల్లరికమున్నాడుపెండ్లయిన మరునాడుఓ కూనలమ్మమరియెకరి చెడు తేదిమనకు నేడు ఉగాదిపంచాంగమొక సోదిఓ కూనలమ్మజనులు గొర్రెలమందజగతి వేసెడు నిందజమకట్టు స్తుతి క్రిందఓ కూనలమ్మఉడుకు రచనల యందుఎడద మెదడుల విందులేటు గోపీచందుఓ కూనలమ్మఇరకు కార్యపు గదులుఇరుకు గోడల బదులుమేలు వెన్నెల పొదలుఓ కూనలమ్మకోర్టుకెక్కిన వాడుకొండనెక్కిన వాడువడివడిగ దిగిరాడుఓ కూనలమ్మపరుల తెగడుట వల్లబలిమి పొగడుట వల్లకీర్తి వచ్చుట కల్లఓ కూనలమ్మకోపాగ్నులకు వృద్ధికుత్సితాలకు రద్దిలేమి చంపు సుబుద్ధిఓ కూనలమ్మఅతివ పలుకే చాలుఅందు వేనకువేలుమొలచు నానార్థాలుఓ కూనలమ్మచెక్కు చెదరని వక్తచేదు నిజము ప్రయోక్తచంపబడును ప్రవక్తఓ కూనలమ్మఎంకి పాటల దారిఎడద గుర్రపు స్వారిచేయులే నండూరిఓ కూనలమ్మఆలు మగల లడాయిఅంత మొందిన రేయిఅనుమానపు హాయిఓ కూనలమ్మబ్రూటు కేసిన ఓటుబురదలో గిరవాటుకడకు తెచ్చును చేటుఓ కూనలమ్మరాజముద్రికె మొహరుప్రజల నేతయె నెహురుస్వేచ్ఛ పేరే యుహురుఓ కూనలమ్మజనులు నమ్మెడివరకుకనులు తెరవని వరకువెలుగు నకిలీ సరకుఓ కూనలమ్మపాత సీసాలందునూతనత్వపు మందునింపితే ఏమందు?ఓ కూనలమ్మఅయిదు రోజులు వేస్టుఅగుట కెయ్యది బెస్టుఝచూడుము క్రికెట్‌ టెస్టుఓ కూనలమ్మ'అతడు - ఆమె'ల ఫైటుఅతివ ఛాన్సులు బ్రైటుఆడదెపుడూ రైటుఓ కూనలమ్మఆత్మవంచన వల్లఆడు కల్లల వల్లఅగును హృదయము డొల్లఓ కూనలమ్మవాతలుండిన నక్కవ్యాఘ్రజాతిలొ లెక్కఅనును కద తలతిక్కఓ కూనలమ్మనూతిలోపలి కప్పపాతఘనతలు తప్పమెచ్చ దితరుల గొప్పఓ కూనలమ్మనరుడు మదిలో దొంగనాల్క బూతుల బుంగకడుగ జాలదు గంగఓ కూనలమ్మపంగనామము లేలభస్మ పుండ్రము లేలభక్తి నిజమగు వేళఓ కూనలమ్మఅతివ పురుషుని దీటుఅనుచు నభమున చాటుఆడ కాస్మోనాటుఓ కూనలమ్మప్రజలు చేసెడి పొదుపుప్రభుత ఫ్యాడుల మదుపుసంగయాత్రలో కుదుపుఓ కూనలమ్మకొత్త పెండ్లము వండుగొడ్డుకారము మెండుతీపియను హస్బెండుఓ కూనలమ్మపాత బిరుదముకన్నపదవియే కద మిన్నహ్యూము చాటెను మొన్నఓ కూనలమ్మగుండెలో శూలమ్ముగొంతులో శల్యమ్ముకూళతో స్నేహమ్ముఓ కూనలమ్మపిరికి ఎలుకల జంటపిల్లి మెడలో గంటవెళ్లికట్టిన దంటఓ కూనలమ్మలంచమనియెడి ఉప్పుక్లార్కు తింటే తప్పుఘనుడు తింటే మెప్పుఓ కూనలమ్మహృదయమున్న విమర్శమెదడు కలచు విమర్శతిట్టు నెచ్చెలి స్పర్శఓ కూనలమ్మహాస్యమందున అఋణఅందెవేసిన కరుణబుడుగు వెంకటరమణఓ కూనలమ్మఆపరేషను శిక్షఆయుధమ్ముల భిక్షప్రక్కవాడికి కక్షఓ కూనలమ్మఅత్తవారిని మొక్కఅలక పానుపు యెక్కమృగము కిందే లెక్కఓ కూనలమ్మకడకు పాకిస్థానుకలిసె చైనాతోనుమిత్రుడా! సైతాను?ఓ కూనలమ్మపడతి వలపుల కలలుపండి వేసెడి గెలలువెలుగు నీడల వలలుఓ కూనలమ్మకుమతియొక్క సమీక్షగుబ్బ యెముక పరీక్షచేయువలయు ఉపేక్షఓ కూనలమ్మఏకపత్నీ వ్రతముఎలుగెత్తు మన మతమువేల్పు భార్యలో? శతము!ఓ కూనలమ్మపాలకోసము రాళ్లుభరియించుమను వాళ్లుతాము వంచరు వళ్లుఓ కూనలమ్మగంగగట్టున నూయికందకములో గోయిత్రవ్వేను లొల్లాయిఓ కూనలమ్మఆశ తీరని తృష్ణఅఘము తేలని ప్రశ్నప్రతిభ అడవుల జ్యోత్స్నఓ కూనలమ్మబండి కూల్చెను తొల్లిబండి తోలెను మళ్లిదండి ఊసరవెల్లిఓ కూనలమ్మమేనమామకు యముడుమేనయత్తకు మరుడుఘనుడుకద మాధవుడుఓ కూనలమ్మగుడి గోడ నలరారుపడతిదుస్తుల తీరుఫిల్ములో సెన్సారుఓ కూనలమ్మచలిహోమ గుండాలుపలు సోమపానాలుఅది బార్‌-బి-క్యూలుఓ కూనలమ్మపుణ్య గాథల బూతుబూజు పట్టిన ట్రూతుఅంతు చిక్కదు లోతుఓ కూనలమ్మగ్రోలెనే స్తన్యమ్ముగ్రుద్దెనే ఆ రొమ్మువాడెపో దైవమ్ముఓ కూనలమ్మభక్తి తేనెల యేరుపసిడి కలల బిడారుకలసి పోతనగారుఓ కూనలమ్మతగిన సమయము చూచితాను వేయును పేచిపాలిటిక్సుల బూచిఓ కూనలమ్మకులము నిచ్చెన నెక్కగుణము కిందికి తొక్కదివికి చేరున నక్క?ఓ కూనలమ్మకటిక మూర్ఖుల క్రొవ్వుకరగజేసెడు నవ్వుపాప చల్లని నవ్వుఓ కూనలమ్మకసరు తేనెల వంటికథలు కుత్తుకబంటినింపు కొడవటిగంటిఓ కూనలమ్మవెన్న మీగడ పాలువెలది సౌందర్యాలుబాలకృష్ణుని పాలుఓ కూనలమ్మఎద్దు నెక్కెను శివుడుగెద్దపై మాధవుడుఘనుడు మన మానవుడుఓ కూనలమ్మతెల్లవారల హజముతెల్లవారుట నిజములేచె నీగ్రో వ్రజముఓ కూనలమ్మకసిని పెంచే మతముకనులు కప్పే గతముకాదు మన అభిమతముఓ కూనలమ్మపెరుగుచుండె అప్పుకరుచుచుండె చెప్పుకానుపించని నిప్పుఓ కూనలమ్మనరము లందున కొలిమినాగుపాముల చెలిమిఅల్పబుద్ధుల కలిమిఓ కూనలమ్మగడ్డిపోచలు పేనిగట్టి ఏనుగు నేనికట్టువాడే జ్ఞానిఓ కూనలమ్మకయ్యమాడెడి యువతితియ్య విలుతుని భవతితనకు తానే సవతిఓ కూనలమ్మమమత పగిలే గ్లాసుమనికి గుర్రపు రేసుచిట్టచివరకు లాసుఓ కూనలమ్మభార్య పుట్టిన రోజుభర్త మరచిన రోజుతగ్గె ననుకో మోజుఓ కూనలమ్మఎపుడొ పరిణయమైనఈడ వుండదు కానఆడ దనబడె చానఓ కూనలమ్మసఖుని సన్నని నఖముచంద్రబింబపు ముఖముగిల్లినపుడే సుఖముఓ కూనలమ్మపాదరసమును గెలుచుపడతి చపలత వలచుగుండెలందున నిలచుఓ కూనలమ్మఅడ్డు తగిలిన కొలదిఅమిత శక్తుల గలదిఅబల అగునా వెలది?ఓ కూనలమ్మకొత్తదంటే రోతచెత్త పాతకు జోతమనిషి ప్రగతికి ఘాతఓ కూనలమ్మపిలువకున్నా వెళ్లిచెరుపజాలును పిల్లిపలు శుభమ్ముల పెళ్లిఓ కూనలమ్మమంచి నడవడి లేకమరులు ఎడదను లేకమనిషి చేయడు రూకఓ కూనలమ్మచెరకు రసముల వూటచిన్మయత్వపు తేటయోగివేమన మాటఓ కూనలమ్మరంగు శంకల మగడురాజబెట్టిన నెగడురమణి ప్రేమకు తగడుఓ కూనలమ్మపిలిచినప్పుడు రాదువెడలగొట్టిన పోదువనిత తీయని చేదుఓ కూనలమ్మఅజ్ఞులగు కాకవులుఅయిరి కాకాకవులుమూసుకో నీ చెవులుఓ కూనలమ్మపేజి పేజికి వధలుప్రెజలు వొల్లని కథలుఆరగించును చెదలుఓ కూనలమ్మపేదలే కానిమ్ముప్రభువులే కానిమ్ముచివర కవరా దుమ్ముఓ కూనలమ్మకాలవశమున మారిచాల ముడుపులు కోరిదేవుడే వ్యాపారిఓ కూనలమ్మజోలెకట్టె నవాబుజాలిచూపె గరీబుమూటకట్టె నవాబుఓ కూనలమ్మచీట్ల పేకల క్లబ్బుచివికి కొట్టెడి గబ్బుమధ్యతరగతి లబ్బుఓ కూనలమ్మఅంతు చూసేవరకుఆకట! ఆంధ్రుల చురుకునిలువ వుండని సరుకుఓ కూనలమ్మభర్తతోడను సీతపట్టు పట్టుటచేతఅట్లు తగలడె రాత!ఓ కూనలమ్మమరచె చేసిన మేలుచరచె పోరికి కాలువాడు చైనా పూలుఓ కూనలమ్మమనసు కుదరని పెళ్లిమరుదినమ్మున కుళ్లిసుఖము హళ్లికి హళ్లిఓ కూనలమ్మతొలుత కట్టిన బొప్పిదొసగు వివరము చెప్పితొలగుజేమును నొప్పిఓ కూనలమ్మభాగవతమున భక్తిభారతములో యుక్తిరామ కథయే రక్తిఓ కూనలమ్మబహుదినమ్ములు వేచిమంచి శకునము చూచిబయలుళురేరఘ హా-చ్చిఓ కూనలమ్మఆలి కొన్నది కోకఅంతరిక్షపు నౌకఅంతకన్నను చౌకఓ కూనలమ్మపసిడి వన్నెయ తరిగెపన్ను లెన్నియె పెరిగెప్రజల వెన్నులు విరిగెఓ కూనలమ్మవివిధ నీతులు గలవిపెక్కు బుక్కులు చదివినేను చేసెద మనవిఓ కూనలమ్మపసిడి వన్నియు తరుగుప్రజల కెంతో మెరుగుపాత మౌఢ్యము విరుగుఓ కూనలమ్మమిసిమి మెచ్చెడి తులువపసిడి కిచ్చును విలువనాకు చాలును చెలువఓ కూనలమ్మకొంటె బొమ్మల బాపుకొన్ని తరములసేపుగుండె వుయ్యెల నూపుఓ కూనలమ్మఅణువు గుండెను చీల్చిఅమిత శక్తిని పేల్చినరుడు తన్నున బాల్చిఓ కూనలమ్మజాలి కరుణలు మానిఆలి నేలని వానిజోలి కెళితే హానిఓ కూనలమ్మనీరు యెత్తున కేగునిజము చాటున దాగునీతి నేడొక ప్లేగుఓ కూనలమ్మతమలపాకులు నములుదవడతో మాట్లాళుతానె వచ్చును తమిళుఓ కూనలమ్మరెండు శ్రీల ధరించిరెండు పెగ్సు బిగించివెలుగు శబ్ద విరించిఓ కూనలమ్మపెరిగె ఇనకమ్‌ టాక్సుపెరిగె సూపరు టాక్సుటాక్సులేనిది సెక్సుఓ కూనలమ్మతాగుచుండే బుడ్డితరగుచుండే కొద్దిమెదడు మేయును గడిఓ కూనలమ్మమనసు తెలుపని భాషమంచి పెంచని భాషఉత్త సంద్రపు ఘోషఓ కూనలమ్మకొంతమందిది నవతకొంతమందిది యువతకృష్ణశాస్త్రిది కవితఓ కూనలమ్మసన్యసించిన స్వామిచాలినంత రికామిచాన దొరికిన కామిఓ కూనలమ్మలంచ మనియెడి పట్టిమంచ మేమిటి గట్టిఇనుప మేకుల తొట్టిఓ కూనలమ్మతాను మెచ్చిన కొమ్మతళుకు బంగరు బొమ్మవలపు గుడ్డి కదమ్మఓ కూనలమ్మఇంటి కప్పుల నెక్కిఇపుడు నిజమును నొక్కిచెప్ప మేలు హుళక్కిఓ కూనలమ్మసగము కమ్యూనిస్టుసగము కేపిటలిస్టుఎందుకొచ్చిన రొస్టుఓ కూనలమ్మఆశ పెరిగిన వాడుఅహము పెరిగిన నాడుతనకు తానే కీడుఓ కూనలమ్మగుడిని వీడెను శివుడుగోడ రాలును చవుడుకానడే మానవుడుఓ కూనలమ్మమంచి గంధపు చలువమంట వేండ్రపు నిలువకుంట నున్నదె చెలువఓ కూనలమ్మకావ్య దుగ్ధము పితుకకఠిన హృదయమె చితుకఖలుడు కూడా మెతుకఓ కూనలమ్మపన్ను వేయని ప్రభుతపన్ను హ్యూమరు కవితప్రజల కెంతో మమతఓ కూనలమ్మపిల్ల నిచ్చినవారిపీకమీద సవారిచేయూ అల్లుడె మారిఓ కూనలమ్మపెద్ద జంతువు దంతివెడద దంతుల దొంతిసమము ఒక్క వదంతిఓ కూనలమ్మఈసు కన్నుల దోయిచూచు చెడుపుల వేయిగుడ్డి ప్రేమే హాయిఓ కూనలమ్మనీవు పలికిన రీతినేను పాడెద నీతినీకు చెందుత ఖ్యాతిఓ కూనలమ్మరాక్షసత్వము పోయిరాచరికములు పోయిప్రజలదే పైచేయిఓ కూనలమ్మపొరుగు దేశము లిచ్చుపుల్ల ఇజముల మెచ్చుమూర్ఖ మెప్పుడు చచ్చుఓ కూనలమ్మపొరుగు పొలముల హద్దుపరుల రాజ్యపు హద్దుదాటువాడే మొద్దుఓ కూనలమ్మచిన్ని పాదము లందుచివరి ప్రాసల చిందుచేయు వీనుల విందుఓ కూనలమ్మజాతి ఛందము లోననీతి చెప్పెడు జాణమీటు హృదయపు వీణఓ కూనలమ్మపెను సమాసము లున్నపెద్ద వృత్తముకన్నచిన్న పదమే మిన్నఓ కూనలమ్మపరుల మేరును కోరిపదము లల్లెడువారిపథము చక్కని దారిఓ కూనలమ్మపాటగాడు at 2:03 PMShare4 comments:చదువరి1:00 AM, May 08, 2006బొడ్డు కిందికి మూరజారిపోయెను చీరఇండియాలో ఔరఓ నాయనమ్మా!నా చిన్నప్పుడు చదివిన పదమండి ఇది. కూనలమ్మ పదాలకు పేరడీ అనుకుంటా. ఎవరు రాసారో తెలీదు.ReplyRamanadha Reddy10:26 AM, August 14, 2006గుత్తొంకాయ కూరతిందాము బిరబిరఇంటికెళ్దాం పదరఓ కూనలమ్మా!చాలా ఆకలిగా ఉందండీ. మధ్యాహ్నం అయింది. ఇంటికెళ్ళినా సరైన బువ్వ లేదు. ఇప్పుడు వండాలి. హోటల్ మొహమ్మొత్తింది.(అన్నం సంస్కృత పదం).Replyanveshi5:08 PM, September 16, 2006bagunnayi koonalamma padAluReplyUnknown8:53 AM, December 27, 2019Parula melu Kori.... Please send meaningReply›HomeView web versionPowered by Blogger.

అమ్మ అనే పిలుపులో ఆప్యాయత ఉంది.నాన్న అనే పిలుపులో నమ్మకం ఉంది.తాత అనే పిలుపులో తన్మయత్వం ఉంది.అమ్మమ్మ అనే పిలుపులు అభిమానం ఉంది.నానమ్మ అనే పిలుపులో నవ్వు ముఖం ఉంది.అత్త అనే పిలుపులో ఆదరణ ఉంది.మామ అనే పిలుపులో మమకారం ఉంది.బాబాయ్ అనే పిలుపులో బంధుత్వం ఉంది.చిన్నమ్మ అనే పిలుపులో చనువు ఉంది.అన్నా అనే పిలుపులో అభయం ఉంది.చెల్లి అనే పిలుపులో చేయూత ఉంది.తమ్ముడు అనే పిలుపులో తీయదనం ఉంది.అక్క అనే పిలుపులో అనురాగం ఉంది.బావా అనే పిలుపులో బాంధవ్యం ఉంది.వదినా అనే పిలుపులో ఓర్పు ఉంది.మరదలు అనే పిలుపులో మర్యాద ఉంది.మరిది అనే పిలుపులో మానవత్వం ఉంది.గురువు అనే పిలుపులో గౌరవం ఉంది.మిత్రులారా! నేడు మనం కట్టే బట్ట, చదివే చదువు, తినే తిండి అన్ని పరాయి పోకడలను అనుసరిస్తున్నాయి.కనీసం పిలుపులో నయినా మన అచ్చ తెలుగులో పిలుచుకుందాం బంధాలను నిలబెట్టుకుందాం.....!

ఆరంభింపరు నీచ మానవులు విఘ్నాయాస సంత్రస్తులైయారంభించి పరిత్యజించుదురు విఘ్నాయత్తులై మధ్యముల్ధీరుల్ విఘ్న నిహన్య మానులగుచున్ ధ్రుత్యున్నతోత్సాహులైప్రారబ్ధార్ధము లుజ్జగింపరు సుమీ ప్రజ్ఞానిధుల్ గావునన్!!

💝ప్రేమ నీకు కావాలంటే పిరికివాడు కారాదు💝💝గువ్వ గూడు కట్టే చోట కుంపటెట్టి పోరాదు💝మనిషికో స్నేహం మనసుకో దాహంలేనిదే జీవం లేదు జీవితం కానే కాదుమమతనే మధువు లేనిదే చేదుమనిషికో స్నేహం మనసుకో దాహంఒక చిలక ఒద్దికైంది.. మరు చిలక మచ్చికైందివయసేమో మరిచింది.. మనసొకటై కలిసిందికట్టగట్టి ఆపాలన్నా గంగ పొంగులాగేనాప్రేమలేని నాడీ నేల పూవులిన్ని పూచేనామనిషిలేని నాడు దేవుడైనా లేడుమంచిని కాచే వాడు దేవుడికి తోడుమనిషికో స్నేహం మనసుకో దాహంలేనిదే జీవం లేదు జీవితం కానే కాదుమమతనే మధువు లేనిదే చేదుమనిషికో స్నేహం మనసుకో దాహం వయసు వయసు కలుసుకుంటేపూరి గుడిసె రాచనగరు...ఇచ్చుకోను ..పుచ్చుకోను..ముద్దులుంటే పొద్దుచాలదుప్రేమ నీకు కావాలంటే పిరికివాడు కారాదుగువ్వ గూడు కట్టే చోట కుంపటెట్టి పోరాదుఓర్వలేని సంఘం ఒప్పుకోదు నేస్తంజాతి మత భేదాలన్నీ స్వార్థపరుల మోసంమనిషికో స్నేహం మనసుకో దాహంలేనిదే జీవం లేదు జీవితం కానే కాదుమమతనే మధువు లేనిదే చేదుమనిషికో స్నేహం మనసుకో దాహంచిత్రం : ఆత్మబంధువు (1985)సంగీతం : ఇళయరాజాసాహిత్యం : ఆచార్య ఆత్రేయగానం : బాలు, జానకి

*** భర్తృహరి సుభాషితము ***క్షమ కవచంబు క్రోధ మది శత్రువు జ్ఞాతి హతాశనుండు మిత్రము దగుమందు దుర్జనులు దారుణపన్నగముల్ సువిద్య విత్త ముచితలజ్జ భూషణ ముదాత్తకవిత్వము రాజ్య మీక్షమాప్రముఖపదార్థముల్ గలుగుపట్టునఁ దడ్కవచాదు లేటికిన్.

కార్యేషు యోగీ, కరణేషు దక్షః రూపేచ కృష్ణః క్షమయా తు రామః భోజ్యేషు తృప్తః సుఖదుఃఖ మిత్రం షట్కర్మయుక్తః ఖలు ధర్మనాథః (ఉత్తమ భర్త లక్షణాలు )1. కార్యేషు యోగీ :• పనులు చెయ్యడంలో ఒక యోగి వలె, ప్రతిఫలాన్ని ఆశించకుండా చెయ్యాలి.2. కరణేషు దక్షః • కుటుంబాన్ని నడపడంలో, కార్యాలను నిర్వహించడంలో నేర్పుతో, సంయమనంతో వ్యవహరించాలి. సమర్ధుడై ఉండాలి.3. రూపేచ కృష్ణః• రూపంలో కృష్ణుని వలె ఉండాలి. అంటే (ఎనిమిది పెళ్ళిళ్ళు చేసుకోమని కాదు) ఎల్లప్పుడూ ఉత్సాహంగా, సంతోషంగా ఉండాలి.4. క్షమయా తు రామః• ఓర్పులో రామునిలాగా ఉండాలి. పితృవాక్యపరిపాలకుడైన రాముని వలె క్షమించేగుణాన్ని కలిగిఉండాలి.5. భోజ్యేషు తృప్తః• భార్య/తల్లి వండినదాన్ని సంతృప్తిగా (వంకలు పెట్టకుండా) భుజించాలి.6. సుఖదుఃఖ మిత్రం• సుఖదుఃఖాలలో కుటుంబానికి మిత్రుని వలె అండగా ఉండాలి. మంచి చెడ్డలలో పాలు పంచుకోవాలి.ఈ ఈ ఆరు పనులు సక్రమంగా చేసే పురుషుడు ఉత్తమ భర్త కొనియాడబడతాడు. 2. మరి ఉత్తమమైన భార్య లక్షణాలు ఎలా ఉంటాయి ?(2). శ్లో॥ కార్యేషు దాసీ, కరణేషు మంత్రీ, రూపేచ లక్ష్మీ, క్షమయా ధరిత్రీ, భోజ్యేషు మాతా, శయనేషు రంభా షట్కర్మ యుక్తా కుల ధర్మపత్నీ. (ఉత్తమ భార్య లక్షణాలు)1. కార్యేషు దాసీ• పనులు చెయ్యడంలో దాసి లాగా బద్ధకించకుండా పొందికగా, ఒద్దికగా, నిదానంగా పనులు చెయ్యాలి.2. కరణేషు మంత్రీ• మంచి సలహాలు, సూచనలు అందించడంలో మంత్రిలాగా ఉండాలి.3. రూపేచ లక్ష్మీ• రూపంలో లక్ష్మీ దేవి లాగా ఎల్లప్పుడూ కళకళలాడుతూ, చిరునవ్వు చిందిస్తూ సంతోషంగా ఉండాలి.4. క్షమయా ధరిత్రీ• కష్ట సమయాలలో, కుటుంబ నిర్వహణలో భూదేవి అంత ఓర్పును కలిగి ఉండాలి. తొందరపడి ఏ పని చేయకూడదు.5. భోజ్యేషు మాతా• భోజనం పెట్టేటప్పుడు తల్లి వలె ప్రేమగా పెట్టాలి.6. శయనేషు రంభా• పడకటింటి లో రంభ లాగా ఉండాలి. ఈ 6 పనులు సక్రమంగా చేసే స్త్రీ ఉత్తమ స్త్రీగా, ధర్మపత్నిగా కొనియాడబడుతుంది.శ్రీ రామమోహనరావు గారికి కృతజ్ఞతలతో .

నరసింహ శతకం: సీ!! ధరణిలో వేయేండ్లు - తనువు నిల్వగబోదు ధనమెప్పటికి- శాశ్వతంబుగాదు దారాసుతాదులా- తనవెంట రాలేరు భృత్యులు మృతిని త-ప్పింపలేరు బంధుజాలము తన్ను-బ్రతికించుకో లేరు బలపరాక్రమమేమి -పనికిరాదు ఘనమైన సకల భా-గ్యము లెంతకల్గియు గోచిమాత్రంబైన -గొనుచుబోడు తే!! వెఱ్రి కుక్కల భ్రమలన్ని-విడచి నిన్ను భజనచేసెడి వారికి-బరమసుఖము భూషణ వికాస! శ్రీ ధర్మ-పుర నివాస దుష్ట సంహార! నరసింహ! దురిత దూర!!